'Staande ovatie voor iedereen in de palliatieve zorg'

Onlangs zag journalist Hester Zitvast hoe Beau van Erven Dorens in Beau Five Days Inside vijf nachten in een hospice verbleef. Hij maakte er kennis met oudere mensen die in de laatste fase van hun leven verkeerden, maar ook met een jonge vader met een hersentumor. Maar wat haar bovenal raakte waren de medewerkers van het hospice. Tijd voor een lofzang vond Hester! Hier haar ingezonden brief:

-----

Lieve medewerkers en vrijwilligers in de palliatieve zorg,

Een hospice is niet iets waar je even binnen wipt voor een kijkje. Sterker nog; daar blijf je het liefst ver van weg. Want over de dood willen we eigenlijk niet nadenken. Toch zijn er in Nederland vele duizenden vrijwilligers actief om de laatste maanden, weken en dagen van iemand hier op aarde zo mooi mogelijk in te vullen. Zij steunen de zorgprofessionals die er ook alles aan doen om de dood zo mooi mogelijk te maken.

Kwetsbare fase

Ga er maar aanstaan: voortdurend allemaal nieuwe mensen ontmoeten, hen in misschien wel de meest kwetsbare fase van hun leven bijstaan en verzorgen en dan weten dat het maar voor even is. Want de mensen waar je mee werkt, gaan allemaal dood, ze zijn immers in een hospice om te sterven.

Ik schrijf al jaren voor het tijdschrift Pallium, een vakblad voor de palliatieve zorg. Van vrijwilligers tot verpleegkundigen en van geestelijk verzorgers tot specialisten ouderengeneeskunde; ze hebben allemaal dezelfde bevlogenheid voor het vak, valt mij iedere keer weer op. Ze zijn maar op één ding écht gebrand: het leven vieren en het de stervende zo comfortabel mogelijk maken.

Rituelen

Steeds weer als ik ze spreek, heb ik zoveel bewondering. Want ik geloof direct dat alles went, maar de dood zal ze iedere keer toch echt wél weer raken. Afscheid nemen van iemand waar je voor gezorgd hebt, de familie verloren en verdrietig zien. Met alle liefde de kleinste rituelen uitvoeren. Rituelen die voor nabestaanden zo belangrijk zijn. Ik vind dat we daar wel eens een staande ovatie voor mogen geven.

En niet alleen op een moment dat we er zelf mee te maken krijgen. Maar ook nu. Misschien wel juist nu. Want terwijl wij vandaag studeren, werken, een dag winkelen of iets anders doen, zijn er door heel Nederland fantastische vrijwilligers en zorgprofessionals die naar een stervende luisteren. Of iemand voorlezen uit een favoriet boek. Muziek opzetten waar een mooie herinnering aan kleeft. Handen masseren ter ontspanning. Een arm om een naaste slaan. Geweldige mensen die er zijn, gewoon zijn.

Verpleegster

De palliatieve zorg krijgt de komende jaren met grote tekorten aan personeel te maken. Deze tak van zorg is niet sexy en op voorhand al loodzwaar. Maar als wij allemaal zelf ooit willen sterven in zo’n prachtig huis als waar Beau verbleef, of thuis en dan ook bijgestaan door de juiste vrijwilligers en professionals (en we weten allemaal dat er weinig zo zeker is als dat we allemaal een keer doodgaan), dan zullen er nog heel wat mensen voor dit vak moeten kiezen.

Beau heeft een mooie stap gezet. Hij heeft de dood niet geschuwd, maar heeft die ons laten zien. En waarom niet? Waarom kijken we wel al jaren naar geboortes op tv, maar blijven we hier van weg? We zagen zijn tranen en zijn ontroering. De verpleegkundige die hem troostte; daar schoot ik van vol. Wat een mooi mens. Ook nu weer valt mij op dat een woord als hospice niet eens herkend wordt door mijn Nederlandse spellingscontrole. Het is bijna symbolisch…

Lieve vrijwilligers. Lieve verzorgenden, artsen, verpleegkundigen en wie er nog meer dag in dag uit zorgt voor die mooie dood: jullie zijn onmisbaar. Onmisbaar en meer dan geweldig. Jullie zijn helden!